ÂM NGỮ TRỊ LIỆU CHO TRẺ- MỘT LĨNH VỰC CÁC BẬC PHỤ HUYNH NÊN BIẾT

Khi phát hiện con em mình gặp khó khăn về nói, phát âm, đánh vần, nuốt....nhiều phụ huynh rất hoang mang, lo lắng và không biết phải làm gì dù đã đưa đi khám nhiều nơi. Các rối loạn này có thể gặp ở những trẻ tổn thương não; nói ngọng, nói lắp; chậm phát triển về tinh thần, ngôn ngữ theo độ tuổi; trẻ tự kỷ, khiếm thính; hở môi và hoặc hở hàm ếch.… Hiện nay, âm ngữ trị liệu được áp dụng rộng rãi để hỗ trợ cho trẻ gặp các vấn đề về ngôn ngữ. Nhờ âm ngữ trị liệu, các kỹ năng giao tiếp của trẻ đã được cải thiện. Vậy âm ngữ trị liệu là gì?

Âm ngữ trị liệu là gì?

Âm ngữ trị liệu nói chung là một ngành có cơ sở lý luận, phát triển dựa trên y học chứng cứ và được Quốc tế công nhận, là phương pháp được sử dụng để chẩn đoán, giải quyết và góp phần cải thiện đáng kể chất lượng sống của những người bị rối loạn về giao tiếp, về nuốt.

 Âm ngữ trị liệu nhi khoa giúp trẻ hình thành và phát triển các kỹ năng ngôn ngữ thông qua việc tương tác một-một, trong nhóm nhỏ hoặc trong lớp học. Cụ thể hơn, âm ngữ trị liệu có thể giúp xử lý các vấn đề về:

• Phát âm: Chậm nói, nói không rõ ràng, gặp nhiều lỗi khi phát âm.
• Độ trôi chảy: Không nói được trôi chảy như nói lắp.
• Độ vang của giọng nói: Các vấn đề về âm lượng, độ cao và chất lượng

âm thanh khi nói.

• Miệng: Gặp khó khăn khi ăn, nuốt và hay chảy nhiều nước dãi.

Phương pháp này cũng góp phần điều trị các chứng rối loạn ngôn ngữ diễn đạt (khó diễn đạt những gì mình muốn nói), rối loạn ngôn ngữ tiếp nhận (khó hiểu những gì mình nghe), và vấn đề về ngữ dụng học (khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ phù hợp với các hoàn cảnh xã hội).

Âm ngữ trị liệu bao gồm những gì?

Có nhiều liệu pháp khác nhau, các bác sĩ sẽ áp dụng tùy vào tình trạng bệnh của mỗi trẻ. Những liệu pháp này bao gồm:

• Huấn luyện Kỹ năng giao tiếp sớm: kỹ năng tập trung, kỹ năng bắt chước-

lần lượt, kỹ năng giao tiếp không lời (bằng cử chỉ, tranh ảnh,…), kỹ năng chơi đùa, kỹ năng xã hội,…

• Huấn luyện Kỹ năng ngôn ngữ: gồm ngôn ngữ hiểu và ngôn ngữ diễn đạt.

      Ngoài ra, những trường hợp trẻ có hành vi gây ảnh hưởng đến bản thân và người khác nổi trội, bác sĩ sẽ có sự tư vấn và điều trị can thiệp hành vi phù hợp.

      Một số phương pháp khác như trị liệu nhóm, trị liệu bằng âm nhạc hay Hoạt động trị liệu cũng sẽ được hướng dẫn và áp dụng tùy từng trường hợp.

Những lợi ích của âm ngữ trị liệu?

Âm ngữ trị liệu giúp trẻ học cách nói rõ ràng hơn, từ đó, trẻ tự tin hơn, bớt cáu kỉnh khi giao tiếp. Vì vậy, phương pháp này đem lại nhiều lợi ích về mặt cảm xúc và xã hội cho trẻ, giúp trẻ sẽ học tập tốt hơn sau này.

Đối với những trẻ gặp vấn đề với việc đọc (ví dụ như chứng khó đọc), âm ngữ trị liệu giúp trẻ cải thiện kỹ năng nghe và phân biệt các âm cụ thể trong một từ. Nhờ đó, kỹ năng đọc hiểu của trẻ sẽ được cải thiện và trẻ sẽ thích đọc hơn.

Âm ngữ trị liệu đặc biệt có ích nếu trẻ được làm quen từ sớm. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, 70% trẻ dưới 6 tuổi gặp vấn đề về ngôn ngữ có tiến bộ rõ rệt sau khi trải qua quá trình trị liệu ngôn ngữ này.

Lời khuyên dành cho phụ huynh?

         Thời gian trị liệu ngôn ngữ cho trẻ không thể “một sớm một chiều”, phải mất nhiều tháng, thậm chí hàng năm các kỹ năng của trẻ mới được cải thiện từ từ. Do đó, đòi hỏi phụ huynh và trẻ phải cố gắng kiên trì, nhẫn nại, không nôn nóng.

         Trong quá trình trị liệu, các bác sĩ sẽ đưa ra những hoạt động để phụ huynh thực hiện cùng trẻ tại nhà nhằm củng cố các kỹ năng cần thiết. Chính những hoạt động hằng ngày này sẽ giúp trẻ tiến bộ nhanh hơn. Vì vậy, phụ huynh nên phối hợp chặt chẽ và giữ mối liên hệ thường xuyên với bác sĩ để kịp thời điều chỉnh các hoạt động theo tình trạng diễn tiến của trẻ.

          Hãy tích cực hỗ trợ trẻ, thường xuyên dành thời gian luyện tập với trẻ và có như vậy thì việc điều trị mới sớm đạt được hiệu quả cao nhất.

          Tuy nhiên, cũng cần nhớ rằng âm ngữ trị liệu không phải là phép màu “chữa khỏi” bệnh cho trẻ.

Bác sĩ âm ngữ đang hướng dẫn các bài tập phát triển ngôn ngữ cho bé

Bé đang được kỹ thuật viên hướng dẫn các bài tập điều hòa cảm giác và vận động nâng cao thể lực

Lời khuyên tốt nhất cho các bậc phụ huynh là khi phát hiện các bất thường về ngôn ngữ của con em mình, hãy nhanh chóng đưa trẻ đến gặp các bác sĩ, các nhà chuyên môn trong lĩnh vực này để được khám, đánh giá chức năng; được nhận sự tư vấn, hướng trị liệu; được lên kế hoạch, xây dựng mục tiêu can thiệp; lập hồ sơ hoạt động trị liệu và tổ chức can thiệp với phác đồ, với nhiều bài tập khác nhau một cách linh hoạt, đặc biệt phù hợp riêng cho từng trẻ.

Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng Cần Thơ với đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên chuyên khoa đã thực hiện tốt các hoạt động này, đã giúp cho nhiều trẻ cải thiện được những khiếm khuyết và sớm hòa nhập cộng đồng.

Quý phụ huynh hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn, hỗ trợ kịp thời.

Tác giả: Trần Tố Quỳnh- Nguyễn Thị Kiều Linh